Waloryzacja rent i emerytur. Sprytne zagranie rządu, seniorzy obejdą się smakiem
Wiadomo, o ile rząd planuje w przyszłym roku waloryzować renty i emerytury. Choć związki zawodowe i emeryci chcieli znaczących podwyżek, wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2023 r. będzie na poziomie ustawowego minimum. Chodzi o wzrost wyliczany jest jako średnioroczna inflacja w 2022 r. powiększona o 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia. Do porozumienia na Radzie Dialogu Społecznego nie doszło, więc rząd ma wolną rękę i może zdecydować, że wypłaci minimalną zapisaną w ustawie podwyżkę świadczeń.
Ile wyniesie waloryzacja rent i emerytur w 2023 r.? To pytanie zadaje sobie dziewięć milionów emerytów i rencistów, którzy niecierpliwością czekają na informacje o waloryzacji ich świadczeń. Szalejąca inflacja i drożyzna sprawiają, że znów każdy grosz się liczy.
Świadczenia emerytalno-rentowe podlegają corocznie waloryzacji od dnia 1 marca. Projektowane wcześniej rozporządzenie ustala wysokość zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2023 r.
Wskaźnik waloryzacji emerytur i rent to średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększony o co najmniej 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.
Waloryzacja emerytur w 2023 r. Rząd nie dogadał się z związkami
Zwiększenie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent, w części dotyczącej realnego wzrostu płac, jest corocznie przedmiotem negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego, przeprowadzanych w czerwcu, w roku poprzedzającym waloryzację.
26 maja 2022 r. Rada Ministrów przyjęła „Propozycję zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2023 r.”, w której strona rządowa zaproponowała Radzie Dialogu Społecznego pozostawienie zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2023 r., na poziomie ustawowego minimum wynoszącego 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2022 r.
Związkowcy chcieli wyższej waloryzacji.
Od tygodni w Radzie Dialogu Społecznego trwały negocjacje w sprawie wysokości waloryzacji rent i emerytur na przyszły rok. Związkowcy z największych trzech central czyli z Solidarności, OPZZ i Forum Związków Zawodowych chcieli, by rząd – w czasie drożyzny – hojniej wsparł seniorów
– podał „Fakt”.
Związkowcy proponowali, by emerytury i renty podnieść nie tylko o inflację, ale jeszcze o 50 proc. wzrostu płac. O to wnioskowały nawet środowiska seniorów z Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów.
Do porozumienia nie doszło co w efekcie skutkuje tym, że o wysokości waloryzacji zadecyduje rząd. Wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2023 r. będzie więc na poziomie ustawowego minimum.
O ile wzrosną renty i emerytury w 2023 r.?
Rząd zakładał, że o 9,6 proc. Te plany są już nieaktualne. Patrząc na najnowsze prognozy Narodowego Banku Polskiego, można spodziewać się ok. 14,2 proc. podwyżek dla emerytów i rencistów od marca 2023 r. Czy to dużo? Biorąc pod uwagę, że prognozy NBP mówią o tym, że wzrost cen na początku 2023 r. może wynieść nawet 26 proc. – to raczej nie
- podsumowuje Fakt.
Warto w tym miejscu dodać, że w 2021 r. rząd zapisał w budżecie waloryzację na poziomie 4,89 proc., tymczasem w związku z inflacją w tym roku emerytury i renty wzrosły o 7 proc., a waloryzacja ta była nazywana rekordową. Drożyzna i inflacja mogą sprawić, że w przyszłym roku podwyżka może być nawet dwa razy wyższa.
Nie można wykluczyć, że przyszłoroczna waloryzacja wyniesie 13, czy nawet 14 proc. Wszystko zależy od tego, jaka będzie inflacja
– powiedział wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed.
Dodał, że rząd robi wszystko, żeby emeryci jak najmniej odczuli skutki inflacji, czyli przede wszystkim rosnących cen w sklepach.
Jak wyliczył „Fakt”, przy założeniu podwyżki świadczeń o 14,2 proc., przykładowa emerytura na rękę w wysokości 1274 zł wzrośnie o 180 zł do 1454 zł. Świadczenie w wysokości 1638 zł wzrośnie o 232 zł do 1879 zł. Z kolei przykładowa emerytura w wysokości 2093 zł, wzrośnie o 282 zł do 2375 zł.
W opracowaniach rządowych, koszt minimalnej waloryzacji w 2023 r., przy podwyżce świadczeń o 9,6 proc., szacowany jest na kwotę około 27,5 mld zł (łącznie ze skutkiem finansowym podwyższenia wysokości dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów, tzw. 13. emerytury, ze względu na wzrost najniższej emerytury w ramach waloryzacji oraz renty socjalnej finansowanej z Funduszu Solidarnościowego).
Jak wylicza się waloryzację?
Emerytury i renty podlegają corocznie waloryzacji 1 marca. Podwyżka świadczeń polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji.
Waloryzacja ma charakter cenowo-płacowy. Wzrost świadczeń emerytalno-rentowych jest uzależniony od wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (ogółem lub dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów) w roku poprzedzającym podwyżkę świadczeń oraz 20-proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w tym samym okresie.
Określony w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych mechanizm waloryzacji ma też zastosowanie do świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych na podstawie innych regulacji (emerytur rolniczych, kapitałowych emerytur okresowych, emerytur pomostowych, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, rent socjalnych, emerytur i rent funkcjonariuszy służb mundurowych i żołnierzy zawodowych oraz uposażeń sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku i uposażeń rodzinnych).
