Ukraińcy pną się po szczeblach kariery. I nieźle zarabiają w Polsce
Gdy Ukraińcy uciekali przed wojną, pytani o przyszłość w Polsce, często odpowiadali: u siebie byłem kierownikiem, wykładowcą, menedżerem, a teraz będę sprzątać. Bariera językowa spowodowała, że większość z nich faktycznie pracuje na najniższych stanowiskach. Jest też dobra wiadomość: coraz częściej wspinają się po drabinie kariery i pracują na średnim szczeblu, a i zarobki nie są najgorsze.
Co druga firma w Polsce zatrudnia pracownika z Ukrainy - wynika z najnowszego badania „Barometr Polskiego Rynku Pracy” Personnel Service. To wzrost aż o 15 pp. w porównaniu z badaniem z zeszłego roku. Zatrudnienie pracowników ze Wschodu stale rośnie od wybuchu wojny, bo też rzesza ludzi przekroczyła polską granicę w poszukiwaniu bezpieczeństwa. Z danych Straży Granicznej wynika, że od 24 lutego 2022 r. granicę z Polską przekroczyło 10,5 mln osób (ruch w drugą stronę wynosi 8,6 mln osób). Z kolei dane Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji wskazują, że 1,5 mln Ukraińców wystąpiło o nadanie numeru PESEL.
Osoby w wieku produkcyjnym, które znalazły schronienie w Polsce po wybuchu wojny i chciały pracować, bez problemu odnajdywały się na rynku pracy. Najwyraźniej wskazują na to statystyki ZUS. Pod koniec lutego br. 1,063 mln cudzoziemców odprowadzało składki, z czego 738,6 tys. to Ukraińcy. Co prawda od wakacji widzimy, że przyrosty ubezpieczonych w ZUS już nie są takie dynamiczne, ale przed nami jeszcze okres prac sezonowych, kiedy znowu możemy zobaczyć wzrost liczby ubezpieczonych – wskazuje Krzysztof Inglot, założyciel Personnel Service i ekspert rynku pracy.
Coraz więcej Ukraińców na polskim rynku pracy
Niemal co drugi przedsiębiorca deklaruje, że ma w swojej załodze kadrę ze Wschodu – to wzrost o 7 pp. w porównaniu do edycji „Barometru Polskiego Rynku Pracy” Personnel Service z listopada 2022 r. i o aż 15 pp. więcej w porównaniu rok do roku. Gdzie Ukraińcy znaleźli zatrudnienie?
- 58 proc. dużych firm (powyżej 250 osób) ma w załodze Ukraińców,
- 54 proc. średnich firm zatrudnia pracowników ze Wschodu,
- 34 proc. małych firm dało pracę Ukraińcom.
Aż 56 proc. firm wskazuje, że pracownicy z Ukrainy najczęściej są zatrudniani na stanowiskach niższego szczebla. Jednak coraz więcej Ukraińców pracuje na średnim szczeblu - jako wykwalifikowana kadra średniego szczebla pracuje już niemal co trzeci Ukrainiec. Pod tym względem widać w badaniu, że rośnie ich odsetek i jest to wzrost o 4 pp. w porównaniu do poprzedniej edycji badania. Z kolei na wyższych szczeblu kariery również wzrosło zatrudnienie pracowników z Ukrainy, choć jednak niewiele - o 1 pp. w porównaniu do poprzedniego badania i wynosi już 9 proc.
Ile zarabiają Ukraińcy w Polsce?
Pracownicy z Ukrainy mogą liczyć na następujące wynagrodzenia:
- 21 proc. otrzymuje stawkę w przedziale 22,8-24,9 zł za godzinę brutto,
- 30 proc. za godzinę pracy brutto otrzymuje od 25 zł do 29,9 zł,
- 15 proc. otrzymuje od 30 do 34,9 zł za godzinę pracy brutto,
- 5 proc. pracowników może liczyć na stawkę od 35 zł do 39,9 zł brutto za godzinę,
- 8 proc. Ukraińców zarabia najwyższą stawkę, czyli ponad 40 zł za godzinę brutto.
Niepokojące jest jednak to, że wzrósł odsetek pracodawców, którzy przyznają się do oferowania kadrze ze Wschodu stawki poniżej minimalnego wynagrodzenia. W poprzedniej edycji badania takich pracodawców był 1 proc., teraz jest już 5 proc.
Rosnący odsetek pracodawców, którzy oferują wynagrodzenia poniżej minimalnego, może w jakimś stopniu wynikać z tego, że pensja minimalna galopuje - mówi Krzysztof Inglot.
I przypomina, że jeszcze w grudniu 2022 r. minimalna stawka nie przekraczała 20 zł, teraz jest to niemal 23 zł.
Ogólnie jednak spora część Ukraińców zarabia ok. 20 proc. więcej niż wynosi aktualnie minimalne wynagrodzenie i przekładając to na pensje miesięczną brutto to jest ok. 4,5 tys. zł. I to taka typowa pensja osoby z Ukrainy, choć oczywiście zależy to od regionu Polski i zajmowanego stanowiska – wskazuje ekspert rynku pracy.
Niepewność gospodarcza a zatrudnienie
Z Barometru Polskiego Rynku Pracy wynika także, właściciele firm ostrożnie podchodzą do deklaracji o rekrutacji Ukraińców, bo zwyczajnie - boją się o swoją przyszłość przez osłabienie gospodarki. Obawy, że sytuacja firmy w tym roku będzie gorsza niż w poprzednim ma niemal połowa pracodawców w Polsce - 48 proc. I te obawy utrzymują się na wysokim poziomie we wszystkich firmach, bez względu na ich wielkość:
- 47 proc. najmniejszych przedsiębiorców,
- 45 proc. średnich firm,
- 51 proc. największych.
Pracodawcy zapytani o największe wyzwanie, z jakim przyjdzie im się zmierzyć w 2023 roku, wskazują na:
- inflację – 28 proc. firm,
- wyższe koszty prowadzenia działalności (18 proc.),
- spadająca liczba zamówień (9 proc.),
- presja płacowa ze strony pracowników (6 proc.).
Z powyższych względów pracodawcy mają mniejszą skłonność do tworzenia nowych miejsc pracy i rekrutacji. Natomiast, jak wynika z badania, w ciągu najbliższych 12 miesięcy 30 proc. firm planuje zatrudniać Ukraińców – to niemal tyle samo co w poprzedniej edycji badania.
