NIK uderza w Jacka Kurskiego. Cała prawda o tym, jak TVP trwoni pieniądze Polaków

NIK, pod kierownictwem Mariana Banasia, sprawdzała, czy TVP prawidłowo zarządza majątkiem i gospodaruje środkami finansowymi. Jakie będą wyniki kontroli, można było się domyślać. Finanse TVP opierają się w głównej mierze na corocznych rekompensatach z budżetu państwa. W latach 2017-2020 wyniosły one łącznie 3,7 mld zł.

Bez hojnego państwowego wsparcia spółka ponosiłaby straty, tak jak to było w latach 2015-2016, tym bardziej, że wpływy z reklamy i sponsoringu zmalały w badanym okresie o 3 proc.

Pod lupą kontrolerów znalazły się także sztandarowe imprezy organizowane przez TVP, czyli Sylwester w Zakopanem oraz festiwal w Opolu. Warto dodać, że najwyższe przychody generowały dla TVP imprezy sylwestrowe. Spółka czerpała przychody z reklam, sponsoringu i lokowania produktu, a także z usług multimedialnych i SMS. Dodatkowo w ramach Festiwali w Opolu TVP S.A. czerpała przychody z tytułu sprzedaży biletów.

Nieprawidłowości znalezione zostały niemal w każdej umowie. W przypadku umowy na organizację Sylwestra 2018/2019 TVP S.A. zawarła umowę bez zachowania zasad określonych w statucie. W imieniu spółki umowę podpisał jednoosobowo prezes zarządu Jacek Kurski, podczas gdy wymagane było współdziałanie dwóch członków zarządu lub członka zarządu z prokurentem. 

Kwiatków jest więcej. W przypadku organizacji Sylwestra 2019/2020 TVP S.A. zawarła umowę w formie pisemnej 21 dni po zrealizowaniu imprezy, co w ocenie NIK było działaniem nierzetelnym.

W związku z realizacją imprez TVP S.A. zamawiała różne usługi związane z produkcją i ich obsługą. W 20 na 48 skontrolowanych przypadków umowy zawierane były w trakcie ich realizacji lub dopiero po ich wykonaniu i po zakończeniu imprezy. 

Tłumaczeniem było przedłużanie się negocjacji z kontrahentami, długie procedowanie umów oraz zmiany organizacyjne w spółce. Zdaniem NIK daty organizowanych imprez były znane TVP S.A. z odpowiednim wyprzedzeniem, pozwalającym na rzetelne przeprowadzenie wszelkich czynności zmierzających do zawarcia umów i poprzedzenie ich negocjacjami.

Mało tego. Pracownicy TVP wydają coraz więcej pieniędzy na podróże służbowe. Jak wykazał NIK, w latach 2014–2019 koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych wyniosły łącznie blisko 96,4 mln zł.

W stosunku do 2014 r. koszty podróży służbowych krajowych i zagranicznych wzrosły w 2019 r. o prawie 83 proc. 

Jak się trwoni pieniądze w TVP? NIK jako niecelowy i niegospodarny uznała między innymi zakup w 2015 r. wyposażenia dla studia telewizyjnego za 302,5 tys. zł. Do czasu zakończenia kontroli NIK w listopadzie 2020 r. wyposażenie to nie było w ogóle wykorzystywane i utraciło gwarancję producenta.

Wiecie, że TVP S.A. posiada cztery ośrodki wypoczynkowe? Firma ma chyba zbyt dużo pieniędzy, bo dokłada jeszcze do ich funkcjonowania.

W czasie kontroli NIK działały trzy: w Ciechocinku, Sarnówku i Tłokowisku (ośrodek w Jachrance był wyłączony z użytkowania ze względu na jego stan, w dodatku ma nieuregulowany status prawny).

Ośrodki są ogólnodostępne na zasadach komercyjnych. W okresie objętym kontrolą koszty bieżącej działalności ośrodków wypoczynkowych wyniosły 12,3 mln zł. Dodatkowo spółka poniosła koszty prac remontowych, modernizacyjnych i doposażenia ośrodków. 

Ośrodki wypoczynkowe wygenerowały w okresie 2014–2019 straty w łącznej wysokości 4,5 mln zł. W latach 2016–2019 średnie obłożenie ośrodka wypoczynkowego w Ciechocinku wynosiło w 2016 r. – 20 proc., a w 2019 r. – 86 proc., z kolei w ośrodku w Sarnówku nad Jeziorakiem średnie obłożenie w 2016 r. było na poziomie 13 proc., a w 2019 r. – 20 proc.  

Najwyższą rentowność miał ośrodek w Ciechocinku – 70 proc., ośrodek w Sarnówku – 52 proc., a najniższą ośrodek w Tłokowisku – blisko 9 proc.

Umowę na koprodukcję filmu „Zenek” podpisano 18 grudnia 2018 r. pomiędzy TVP S.A. a firmą zewnętrzną, która była koproducentem wiodącym. W związku z problemami z zapewnieniem finansowania filmu przez koproducenta wiodącego, TVP S.A. przejęła ogół praw do filmu oraz zapewniła środki na jego produkcję.

Spółka pokryła koszty (32,8 tys. zł) toczących się przeciwko firmie zewnętrznej postępowań egzekucyjnych. Dodatkowo przekazała firmie zewnętrznej 100 tys. zł, które zostały zajęte przez organ egzekucyjny. Kwota ta nie została zwrócona TVP S.A. ani rozliczona (spółka oczekuje na to rozliczenie). 26 marca 2020 r. Zarząd TVP S.A. zwiększył budżet filmu, uzasadniając to niedoszacowaniem kosztów produkcji.

Dodatkowo firma zewnętrzna przy produkcji wykorzystała utwory, do których nie posiadała autorskich praw majątkowych.

Przy produkcji filmu najdroższe były wynagrodzenia ekipy filmowej stanowiące 28,5 proc. ogólnych kosztów filmu, a wynagrodzenia obsady aktorskiej wyniosły 17,4 proc. 

Ponadto TVP S.A., w związku z promocją filmu, zamówiła za ponad 500 tys. zł usługi, których przedmiotem były przede wszystkim działania marketingowe m.in.: stworzenie projektów graficznych i zwiastunów, marketing szeptany, prowadzenie kont filmu w serwisach internetowych i generowanie komentarzy na nich, obsługa gości, a także działania zwalczające czarny PR filmu.

NIK pod kierownictwem Mariana Banasia sformułowała 99 wniosków pokontrolnych. Łącznie zrealizowano 66 z nich, podjęto działania w celu realizacji 31 wniosków, dwa nie zostały dotychczas zrealizowane.

Ponadto na podstawie ustaleń dokonanych w trakcie kontroli skierowano: cztery zawiadomienia w sprawie podejrzenia popełnienia wykroczenia do Powiatowych Inspektoratów Nadzoru Budowlanego, jedno zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w Szczecinie, jedno zawiadomienie w sprawie uzasadnionego podejrzenia popełnienia wykroczenia do Komendanta Rejonowego Policji.