Polskiego ambasadora wzięło na szczerość w sprawie Turowa. Zaraz straci stanowisko

Albo to eksces ambasadora, albo rozgrywki w rządzie, albo jakieś szachy 4D - tak wszczęcie procedury odwoławczej wobec Mirosława Jasińskiego, ambasadora RP w Pradze, komentuje Jakub Wiech z serwisu energetyka24.com i trudno się z nim nie zgodzić. Członków rządu oburzyły i doprowadziły do wrzenia słowa Jasińskiego wypowiedziane w wywiadzie dla Deutsche Welle. Co takiego powiedział, że za chwilę straci swoje stanowisko? 

Ten problem powinien był być rozwiązany nawet nie na poziomie prezesów, a dyrektorów technicznych kopalni. Każda poważna firma ma przecież oddział zajmujący się naprawianiem szkód. Nazywamy to odpowiedzialnym biznesem. To był brak empatii, brak zrozumienia i brak chęci podjęcia dialogu – i to w pierwszym rzędzie z polskiej strony – stwierdził ambasador, wskazując, że wina za obecne zamieszanie leży po stronie właściciela kopalni Turów, czyli PGE. 

Potem jeszcze mówi o arogancji dyrekcji kopalni, szefostwa PGE, a także ministerstwa i premiera.

Wskazywanie wprost na winę Polski w awanturze z Czechami o kopalnię Turów nie może nikomu przejść płazem. I Jasińskiemu też ta sztuka się nie udała, za co za chwilę straci stanowisko. Bo też zarzuty kierowane w jego stronę są bardzo poważne. 

Od osoby, która reprezentuje Polskę za granicą, należy oczekiwać, że wypowiadając się, w tak kluczowych sprawach, jak Turów, najpierw pozyska wiedzę i pozna fakty. Bezrefleksyjne powielanie obcej narracji szkodzi interesom Polski – nie patyczkuje się wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin.

Wszczęcie procedury odwoławczej względem Jasińskiego jest też oczywiste dla rzecznika rządu Piotra Müllera. Nie ma zgody na skrajnie nieodpowiedzialne wypowiedzi w sprawie kopalni w Turowie. Każdy polski dyplomata ma obowiązek dbać o polskie interesy – argumentuje na Twitterze.

Dziwi mnie ta cała sytuacja i też zastanawiam się, o co tu chodzi. Może o faktycznie rządowe tarcia i walkę między poszczególnymi grupami interesów, których ma być już więcej niż tylko dwie (Morawiecki vs Ziobro). A może po prostu szef PiS i jednocześnie cały czas wicepremier Jarosław Kaczyński swoim zwolennikom zaleca ciągłą wierność zasadzie: ani krok w tył? Nie może być innego wytłumaczenia na tę bardzo nerwową reakcję na słowa ambasadora Jasińskiego, który po prostu powiedział prawdę. Nic więcej. 

O tym, jak polska dyplomacja traktowała w ostatnich latach Czechów, wspomina m.in. były premier i były szef NBP Marek Belka, który przypomniał, że od grudnia 2017 r. do września 2018 r. Polska w Pradze w ogóle nie miała ambasadora. Potem specjalna komisja Ministerstwa Spraw Zagranicznych ustaliła, że ambasador RP w Czechach Barbara Ćwioro stosowała mobbing i dyskryminację wobec swoich pracowników. Od września 2020 r. do listopada 2021 r. stanowisko ambasadora Polski w Czechach ponownie było nieobsadzone. A teraz Mirosław Jasiński ma pilnie wracać do Warszawy. 

Mirosław Jasiński nie żałuje wypowiedzianych słów, które mają go sporo kosztować. I trudno się dziwić. Wszak powiedział prawdę, co w gronie osób zaznajomionych z tematem jest oczywistą oczywistością. Nie jest bowiem tak, że Praga zaskoczyła Warszawę swoimi pretensjami o kopalnię Turów i zanim empatyczni Polacy zaczęli kreślić odpowiedź, to niecierpliwi Czesi polecieli na skargę do TSUE i się zaczęło.

O zamieszaniu wokół kopalni Turów piszę już od lat, przeprowadziłem na ten temat pewnie już setki rozmów. I nikt znający dobrze sprawę nie może mieć nawet cienia wątpliwości, że można było tej awantury bez problemu uniknąć. Wszak dyrekcja kopalni i szefostwo PGE o pretensjach Czechów wiedzą od lat. Bodaj w 2019 r. nawet zorganizowali spotkanie z mieszkańcami czeskiej wsi Uhelna w tej sprawie. Wysłuchali wtedy żalów Czechów o wypłukiwaniu wody przez polską odkrywkę i obiecali wybudowanie zielonego wału ochronnego. Nikt wtedy TSUE nie straszył. W PGE wiedzieli, że coś jest na rzeczy i chcieli szybko Czechów udobruchać. Ale pech: nasi południowi sąsiedzi nie dali się na to złapać. 

Czeskie ministerstwo środowisko stała i stoi na stanowisku, że wał ziemny jest częścią proponowanych środków kompensacyjnych w ramach polskiego procesu OOŚ (ocena oddziaływania na środowisko). Wychodzi jednak na to, że poza deklaracjami na spotkaniu z mieszkańcami Uhelnej, PGE niewiele w tej sprawie zrobiła. Wrocławski RDOŚ o niczym bowiem nie wie.

W decyzji tej (środowiskowych uwarunkowaniach kopalni Turów – red.) nałożono na inwestora szereg warunków i ograniczeń, które musi spełnić i dotrzymać, aby mógł kontynuować działalność. Wśród tych warunków nie ma obowiązku wykonania takiego wału – słyszymy od Katarzyny Łapińskiej, zastępcy Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu.

Czesi czekali na wypełnienie obietnic PGE bardzo długo. Jeszcze w drugiej połowie 2020 r. na różnych poziomach starali się dotrzeć do przedstawicieli polskiego rządu i sprawę dokładnie obgadać. Ale Polska tej sprawy nie traktowała poważnie. Bywało, że na spotkanie z czeskimi ministrami wysyłaliśmy szeregowych posłów. Praga nie miała więc nawet prawa sądzić, że sprawę kopalni Turów Polska traktuje poważnie.

W końcu, po miesiącach oczekiwania jakiejś poważniejszej reakcji ze strony Warszawy Czesi zdecydowali się na skargę do TSUE. Potem od przedstawicieli polskiego rządu słyszeliśmy, że to zagrywka polityczna, spowodowana wyborami parlamentarnymi w Czechach, jakie odbyły się w październiku 2021 r. O tym, że to bardziej konsekwencjach przede wszystkim dyplomatycznych uników – nikt w Polsce nie wspominał. Teraz na głos stwierdził to ambasador Mirosław Jasiński. Czesi widzą i oceniają to jednoznacznie.

Polski rząd wycofuje swojego ambasadora z Czech za próbę szczerej wypowiedzi i przyznania się do istoty problemu w sporze o kopalnię Turów. Mirosław Jasiński jest odważnym człowiekiem, dysydentem, który miał własne doświadczenia w poprzednim reżimie w Polsce – mówi Mikulas Peksa, wiceszef Czeskiej Partii Piratów.