Nie liczcie na szybką pomoc z tarczy branżowej. Postojowe nawet za miesiąc
Ustawa wprowadzająca tarczę branżową została opublikowana w Dzienniku Ustaw 15 grudnia, ale to wcale nie oznacza, że objęci rządowymi obostrzeniami przedsiębiorcy mogą wreszcie wystąpić o pomoc finansową od państwa. Niektóre wnioski o pomoc finansową będzie można złożyć dopiero za miesiąc. Najgorzej mają pracownicy na umowach cywilnoprawnych.
Na płynącym po morzu statku słuchać głośny huk i jednostkę przeszywa wyraźnie odczuwalny wstrząs – okazuje się, że w burcie jest wyrwa po zderzeniu z jakimś obiektem, ale jednostka na razie nie nabiera przechyłu. Kapitan statku na wszelki wypadek nakazuje opuszczenie jednostki przez część załogi, by odciążyć statek i każe tym marynarzom płynąć wpław do brzegu.
„Panie kapitanie, ale jest ciemno i nawet nie widać brzegu. Możemy nie dać rady” – skarżą się marynarze. „Płyńcie, wkrótce przypłynie straż przybrzeżna i weźmie was na pokład. Robicie dobry uczynek dla ogółu” – odpowiada kapitan i nie zważając na ich protesty, nakazuje bosmanowi zrzucić ich bosakiem do wody.
Mija kolejna doba. Straż przybrzeżna dawno dostała sygnał alarmowy, ale wciąż załatwia sprawy urzędowe w kapitanacie portu i żadna z jednostek jeszcze nie wypłynęła z bazy. Ci marynarze, którzy nie opadli jeszcze z sił, starają się utrzymać na powierzchni, ale idzie im to z dużym trudem. Co kilka godzin nad ich głowami przelatuje samolot ciągnący transparent „Jesteśmy z wami! Uratujemy was! Jeszcze momencik!”
Pomoc dla firm wciąż nie nadeszła
Bardzo przepraszam za ten grafomański wstęp, ale potrzebowałem jakiegoś porównania obrazowo oddającego sytuację przedsiębiorców z branż, które stopniowo od połowy października były obejmowane rządowymi obostrzeniami w ramach walki z COVID-19. To oczywiście duże uproszczenie, ale chodzi o istotę problemu.
Ustawa wprowadzająca pomoc dla przedsiębiorców z branż dotkniętych obostrzeniami weszła w życie 16 grudnia, czyli niemal dokładnie dwa miesiące po zamknięciu* przez rząd pierwszych biznesów – siłowni, klubów fitness czy basenów. Potem zamknięto też lokale gastronomiczne, obiekty kulturalne i rozrywkowe, a na kilka tygodni także niektóre placówki handlowe.
Zanim pobiegniecie zalogować się do PUE ZUS lub na portalu praca.gov.pl, by złożyć wnioski o postojowe, zwolnienie ze składek czy o dotację 5 tys. zł, wstrzymajcie się chwilę, bo żadnych nowych wniosków na razie tam nie ma. Na niektóre trzeba będzie poczekać aż do połowy stycznia.
Lektura ustawy z dnia 9 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw jest znacznie trudniejsza, niż sugeruje jej nazwa, ale dowiemy się, że przepisy wprowadzające najważniejsze narzędzia pomocy przedsiębiorcom i ich pracownikom wejdą w życie z większym opóźnieniem.
Vacatio legis dla przepisu wprowadzającego dodatkowe jednorazowe postojowe 2080 zł dla przedsiębiorców wynosi 14 dni, czyli odpowiednie wnioski w PUE ZUS pojawią się najwcześniej 30 grudnia. To samo ze zwolnieniem ze składek ZUS za listopad.
Najgorzej mają pracownicy zatrudnieni na umowę cywilnoprawną, którym przysługuje jednorazowe postojowe. W tym przypadku vacatio legis wynosi aż 30 dni, co oznacza, że o postojowe będą mogli wnioskować dopiero 15 stycznia, jeśli ZUS udostępni odpowiedni wniosek.
Na szczęście są też lepsze informacje. Przepisy wprowadzające narzędzia obsługiwane przez urzędy pracy wejdą w życie po upływie trzech dni po ogłoszeniu ustawy, czyli w sobotę 19 grudnia. Chodzi o dofinansowanie wynagrodzeń pracowników w wysokości 2000 zł miesięcznie oraz o bezzwrotną dotację 5 tys. zł.
W czasie pierwszej fali COVID-19 wypłata pożyczek z urządów pracy trwała bardzo długo – oby tym razem, z uwagi na mocno zawężony krąg uprawnionych firm, realizacja przelewów poszła znacznie sprawniej.
„W najbliższych dniach”
„Firmy mogą zgłaszać się po środki z nowej tarczy już w najbliższych dniach” – zapewnił premier Mateusz Morawiecki podczas konferencji 26 listopada. W przypadku postojowego dla przedsiębiorców ten czas oczekiwania wyniesie ponad miesiąc. Ustawa została przyjęta przez parlament 9 grudnia i dwa dni później wysłana do prezydenta, ale Andrzej Duda podpisał ją dopiero 15 grudnia i tego samego dnia została opublikowana w Dzienniku Ustaw.
Ograniczenie działalności siłowni, klubów fitness, kawiarni i restauracji zostało wprowadzone w drugiej połowie października i postawiło tysiące firm na skraju załamania finansowego. Rząd obiecał im pomoc w ramach tarczy branżowej (zwanej także tarczą 6.0) – projekt ustawy wpłynął do Sejmu już 26 października, ale prace nad nim parlamentarzystom zajęły długie tygodnie.
Tarcza branżowa jest skierowana tylko do przedsiębiorców z niektórych branż, którzy prowadzą działalność przeważającą pod jednym z opisanych w projekcie kodów PKD. O tym, jak oraz na jakich warunkach można starać się o poszczególne formy pomocy dla firm, będziemy informować na bieżąco.
*Wiele firm postanowiło ominąć zakaz normalnej działalności i wykorzystuje luki w przepisach, by uniknąć bankructwa. To powszechna praktyka np. w branży fitness – siłownie czy baseny prowadzą zajęcia dla zwykłych klientów w formie „współzawodnictwa sportowego”. To jednak nieco ryzykowna praktyka, zwłaszcza od czasu wejścia w życie przepisu stanowiącego, że firmy przyłapane na łamaniu obostrzeń tracą prawo do skorzystania z rządowej pomocy.
