System kaucyjny na ostatniej prostej. Producenci zgrzytają zębami i czekają na konkrety
Chociaż Ministerstwo Klimatu i Środowiska ogłasza przyjęcie przez rząd ustawy w sprawie systemu kaucyjnego i zapowiada jego wejście w życie w 2025 r., to jeszcze nic w tym względzie nie jest przesądzone. Dopiero mamy ruch ze strony gabinetu premiera Morawieckiego, a przecież jeszcze jest Sejm, Senat i na koniec podpis prezydenta. Biorąc zaś pod uwagę, jak sam rząd długo przekładał w czasie właśnie klepnięte regulacje, można mieć spore wątpliwości, czy uda się tę drogę legislacyjną zakończyć w parę miesięcy, jeszcze w tej kadencji parlamentarnej.
Z polskim systemem kaucyjnym jest jak z zasadą 10H, która przez lata skutecznie blokowała rozwój lądowej energetyki wiatrowej. Rząd już tyle razy zapowiadał regulacyjną ofensywę w tym obszarze, a potem ją szybko odwoływał, że już nikt się w tym nie orientuje i słów kolejnych ministrów za bardzo nie bierze na poważnie. Klną tylko na czym świat stoi sami producenci opakowań, którzy bardzo chcieliby wiedzieć ciut wcześniej, na jakim porządku prawnym niebawem będą się opierać. Nie potrafią zrozumieć przy okazji tego ociągania się, które może okazać się bolesne finansowo. Przecież już w 2024 r. zacznie u nas obowiązywać dyrektywa Single-use-plastics, która nakłada obowiązek zbiórki butelek PET na poziomie 77 proc. w 2025 r. i 90 proc. w 2029 r.
Nieosiągnięte poziomy recyklingu poniosą za sobą finansowe konsekwencje, takie jak kary nałożone na producentów, którzy nie spełnią wymaganych poziomów lub będą musieli zmierzyć się z wyższymi kosztami za pozyskanie recyklatu, czego wynikiem będzie wyższa kwota, którą konsument zapłaci za wybrany przez siebie napój - ostrzega Anna Sapota, wiceprezes ds. public affairs dla Europy Północno-Wschodniej w ramach Grupy TOMRA.
System kaucyjny: projekt klepnięty przez rząd
Wcześniej wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba zapowiadał, że projekt stosownej ustawy w sprawie polskiego systemu kaucyjnego trafi do Sejmu na początku czerwca. Ale że wcześniej Ozdoba kilka razy już to przepowiadał i nic z tego nigdy nie było, to i teraz trudno było wierzyć w te słowa. A jednak.
Rada Ministrów przyjęła nowelizację ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Od 2025 roku będzie obowiązywał w Polsce system kaucyjny - poinformowało po wtorkowym posiedzeniu rządu MKIŚ na Twitterze.
Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami: będzie to system bezparagonowy. Odbierając więc w sklepie kaucję za opakowanie, nie będziemy musieli udowadniać jego wcześniejszego zakupu. Przypomnijmy: system ma objąć jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3 litrów (np. butelki na wodę, sok, nektar czy mleko), opakowania szklane na napoje wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra oraz puszki metalowe o pojemności do 1 litra. Obowiązek wprowadzenia kaucji ma dotyczyć sklepów o większej powierzchni niż 200 m kwadr.
Pozostałe placówki handlowe (o mniejszej powierzchni) będą mogły przystąpić do systemu i odbierać opakowania objęte kaucją na zasadzie dobrowolności - tłumaczy rząd.
Jaka będzie wysokość kaucji?
Znamienne, że w tej rządowej informacji nie ma ani słowa o samej wysokości kaucji. W styczniu br. wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba twierdził jedynie, że będzie to zapewne nie mniej niż 25 gr. Potem stanęło na 50 gr.
Jest to kwota już od dawna funkcjonująca w przestrzeni publicznej jako właściwa, ale warto zauważyć, że właśnie w tym roku browary podniosły kaucję na butelkę zwrotną. Może pojawić się pytanie, czy 50 groszy to wystarczająca kwota – zaznacza Anna Sapota.
Joanna Kądziołka, prezeska Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste, zaznacza, że w innych krajach europejskich do tej pory kaucja rzeczywiście wynosiła 10 eurocentów, czyli blisko 50 gr. Tyle tylko, że wiele państw szykuje się do podwyżki do poziomu 20 eurocentów. W przedział kaucji między 50 gr a 1 zł celuje też Polski Recykling.
Warto zastanowić się, jaka wartość kaucji będzie od 2025 roku przy obecnym poziomie inflacji - przekonuje w rozmowie z Bizblog.pl Szymon Dziak-Czekan, prezes Stowarzyszenia Polski Recykling.
