Raiffeisen w Polsce to cień samego siebie. A tu jeszcze taka słona kara
Raiffeisen Bank Polska jeszcze kilka lat temu był jednym z czołowych banków detalicznych w Polsce, ale z powodów problemów finansowych swojej centrali sprzedał większość swojego biznesu w Polsce. Wciąż działa w naszym kraju jego dział obsługujący kredyty hipoteczne, ale nie wszystko idzie tu gładko. Polski oddział Raiffeisen Bank International właśnie dostał od UOKiK-u karę ponad 3 mln zł za naruszanie zbiorowych interesów konsumentów. Fot. Michał Marszandt, NDT/Wikimedia
Podział Raiffeisen Bank Polska nastąpił w 2018 roku. Główna część banku trafiła pod skrzydła Banku BGŻ BNP Paribas, przemianowanego potem na BNP Paribas Bank Polska, natomiast działalność hipoteczna została w polskim oddziale Raiffeisen Bank International (RBI). KNF zgodził się na taką operację pod warunkiem, że nie pogorszy to sytuacji kredytobiorców. Wygląda na to, że bank nie dotrzymał tej umowy.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów stwierdził, że podział banku Raiffeisen w Polsce spowodował komplikacje dla posiadaczy kredytów hipotecznych indeksowanych lub denominowanych do franka szwajcarskiego. Wcześniej ich obsługa odbywała się w ramach jednego banku, ale po fuzji kredyt pozostał w RBI, a konto do jego obsługi trafiło do BNP Paribas. To oczywiście jeszcze nie problem, ale sytuacja kredytobiorców pogorszyła się przez praktyki RBI.
Bank jednostronnie zmienił umowę
UOKiK wskazuje, że zgodnie z umową kredytową wszelkie jej zmiany miały być dokonywane w formie pisemnej pod rygorem nieważności, ale Raiffeisen Bank International we wrześniu i październiku 2018 r. wysłał do kredytobiorców pisma informujące, że po fuzji do obsługi kredytów właściwe będą dwa nowe rachunki założone w RBI – jeden w walucie kredytu do spłaty rat (co ciekawe, klient sam musiał je przeliczyć według aktualnego kursu), drugi w walucie polskiej do opłacenia składek ubezpieczeniowych i innych opłat. Jak podkreśla UOKiK, bank dokonał w ten sposób jednostronnej zmiany umowy o kredyt hipoteczny z konsumentami.
Raiffeisen Bank International nie był uprawniony do jednostronnej zmiany umów kredytowych, zwłaszcza w tak ważnej dla konsumentów kwestii, jak sposób spłaty kredytu. Takie zmiany powinny być przeprowadzone za zgodą obu stron w drodze aneksu. Dlatego uznaliśmy, że bank wprowadzał konsumentów w błąd, rozpowszechniając nieprawdziwe informacje o nowych rachunkach – tłumaczy Tomasz Chróstny, prezes UOKiK-u.
To jeszcze nie koniec problemów. Ze skarg, które trafiły do UOKiK-u, wynika, że RBI niektórym konsumentom przekazywał tę informację listem zwykłym lub nawet mailem. W efekcie tak ważne informacje nie dotarły do wszystkich konsumentów, a czasem nie były w nich podane numery nowych rachunków lub termin, od kiedy należy w ten sposób spłacać kredyt. Urząd zwraca uwagę, że wszystko to powodowało dezorientację klientów, którzy nie wiedzieli, na który rachunek wpłacać pieniądze. Mało tego, osoby, które zgodnie z umową nadal zapewniały na dotychczasowym rachunku kwoty niezbędne do obsługi kredytu, dostawały SMS-y, że mają zaległości w spłacie i bank uruchomił wobec nich windykację.
Nie wolno zmieniać warunków
Konsumentów nie mogą dotykać negatywne konsekwencje przekształceń podmiotowych u przedsiębiorcy, z którym są związani umową. Mimo zmiany strony umowy pozostałe warunki powinny pozostać takie same. Podczas uzgadniania warunków fuzji banki powinny wziąć pod uwagę ten aspekt. Skoro jednak tego nie zrobiły, to zmiany warunków umowy miały obowiązek dokonać zgodnie z prawem, czyli w drodze aneksu uzgodnionego z kredytobiorcą – podkreśla Tomasz Chróstny.
Prezes UOKiK-u nałożył na Raiffeisen Bank International karę w wysokości 3 144 864 zł za naruszanie zbiorowych interesów konsumentów. Bank musi też na własny koszt poinformować swoich klientów o decyzji urzędu. Na razie to rozstrzygnięcie jest jednak nieprawomocne, czyli bankowi przysługuje odwołanie do sądu.
