Rząd: Polski Ład wesprze samorządy. Samorządowcy: to manipulacja, te propozycje nas zrujnują
Rząd przekonuje samorządowców, że na Polskim Ładzie mogą wyłącznie zyskać. Specjalny kalkulator samorządowy wyliczy nawet dokładnie ile. W odpowiedzi słychać zarzuty o chwyt propagandowy i manipulację danych.
Polski Ład to taki zbiór ustaw i rozporządzeń, który ma zrobić dobrze każdemu. Taka jest przynajmniej narracja rządu. Kolejne tygodnie pokazują, że przekonanych jednak nie jest za dużo. I dlatego ekipa premiera Morawieckiego chce wynająć profesjonalną agencję, która ów Polski Ład właściwie wypromuje. Nie wiadomo jeszcze, na kogo padnie traf, ale jest za to jasne, że w przypadku samorządowców trzeba będzie sięgnąć po najnowsze techniki marketingu i dalej modlić się o sukces. Wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast bowiem na Polskim Ładzie i specjalnym kalkulatorze samorządowym, który ma wyliczać, ile Jednostki Samorządu Terytorialnego (JST) zyskają – nie zostawiają suchej nitki.
Ten rządowy pseudo-kalkulator samorządowy to chwyt propagandowy i przykład przewrotnej manipulacji danymi
– uważa Joanna Proniewicz, rzecznik prasowa Związku Miast Polskich.
Krytyczne stanowisko względem rządowych propozycji przyjął już też Zarząd Związku Województw RP. Wnosi w nim o wprowadzenie „mechanizmu rekompensaty wyrównującej ubytek dochodów własnych województw w celu utrzymania ich zdolności finansowej, umożliwiającej pełną realizację zadań na dotychczasowym poziomie” - czytamy w dokumencie. Wcześniej ZMP wraz z Unią Metropolii Polskich wyliczyli, że przez Polski Ład społeczności lokalne w ciągu 10 lat stracą 145 mld zł, podczas gdy budżet centralny zyska per saldo 27 mld zł.
Polski Ład: więcej kasy dla samorządów?
Narracja Kancelarii Premiera, jeżeli chodzi o wpływ Polskiego Ładu na finanse samorządów, jest jednoznaczna: będzie tylko lepiej. Po wprowadzeniu w życie tego pakietu ustaw gminy i miasta będą mieć przewidywalne dochody z tytułu PIT i CIT, co zasadniczo będzie ułatwiać planowanie oraz realizowanie budżetów samorządowych. Co więcej: zawarty w Polskim Ładzie Program Inwestycji Strategicznych wesprze lokalną przedsiębiorczość. Chodzi o bezzwrotne dofinansowanie do 95 proc. kosztów poniesionych na inwestycję m.in. w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną, modernizację źródeł ciepła na zeroemisyjne i gospodarowanie odpadami.
Żeby dokładnie pokazać korzyści płynące z Polskiego Ładu dla samorządów, w rządowym serwisie podatki.gov.pl stworzono specjalny kalkulator samorządowy, który umożliwia oszacowanie dochodów JST w 2022 r. - już po wejściu w życie Polskiego Ładu. Z tego wynika, że rzeczywiście wszyscy będą mieć lepiej. Np. w Warszawie wpływy z tytułu PIT i CIT mają być wyższe o 0,69 proc. (53,6 mln zł). W Poznaniu o 12,10 proc., w Krakowie o 7,36 proc., we Wrocławiu o 3,92 proc., a w Katowicach o 13,24 proc.
Samorządowcy: ten kalkulator to manipulacja
Zdaniem samorządowców mamy do czynienia jednak z przewrotną manipulacją danych. Przekonują, że chodzi wyłącznie o chwyt propagandowy rządu, który dochody własne i subwencję ogólną, gwarantowaną ustawowo i obliczaną algorytmicznie, nazywa wsparciem. Taki sposób ujęcia samorządowych finansów powoduje także pominięcie ubytku w udziałach w PIT, spowodowanego zmianami ustawy z 2019 r.
„Przede wszystkim rządowy kalkulator opiera się na prognozie zawartej w Wieloletniej Prognozie Finansowania z maja 2021 r., a więc nieuwzględniającej skutków zmniejszenia o ok. 26 proc. - wedle obliczeń Ministerstwa Finansów - wpływów z PIT po wprowadzeniu Polskiego Ładu” - tłumaczy Joanna Proniewicz.
Ponadto kalkulator samorządowy podaje prognozę dochodów wynikającą z projektu nowelizacji ustawy o dochodach JST, której nikt do tej pory jeszcze nie widział. Z kolei „wsparcia w postaci dodatkowych środków subwencyjnych”, o którym mowa w Polskim Ładzie, to ok. 8 mld zł, czyli znacznie mniej niż roczny ubytek z tytułu PIT, który ma wynieść nawet 13 mld zł.
