W Polsce też brakuje kierowców. A wkrótce możemy mieć takie same problemy jak w Anglii
Co z brakującymi kierowcami ciężarówek? Czy wprowadzany pakiet mobilności ułatwi, czy może dodatkowo utrudni życie? Na te pytania starali się odpowiedzieć uczestnicy panelu „Globalne wyzwania w transporcie drogowym” trzeciego dnia Europejskiego Forum Przyszłości (EFP), który odbył się na Stadionie Śląskim w Chorzowie.
Punktem wyjścia do dyskusji była sytuacja w ostatnich tygodniach w Wielkiej Brytanii, gdzie przed stacjami paliw ustawiały się nawet kilometrowe kolejki samochodów. Nie było to jednak spowodowane brakiem surowca - paliwa jest wystarczająca ilość. Ale przez wakaty kierowców ciężarówek nie ma jak go dostarczyć. Justyna Świeboda, prezes Polskiego Instytutu Transportu Drogowego (PITD), twierdzi że to nie jest wcale problem ostatnich tygodni. O tym mówiło się wszak od co najmniej paru lat. Ale nikt nie brał tych ostrzeżeń na poważnie. Odczuliśmy to dopiero po brexicie, jak z Wielkiej Brytanii wyjechało ok. 25 tys. kierowców.
To nie jest incydent. PwC szacuje, że do przyszłego roku w sumie będzie brakować nawet 200 tys. kierowców
– twierdzi szefowa PITD.
Brak kierowców: kiepskie zarobki i złe traktowanie
PITD co roku analizuje zarobki kierowców ciężarówek i ich nastroje. Z tych badań wynika, że ludzie pracujący godzinami za kółkiem cenią sobie przede wszystkim wolność i niezależność. Ale czują się też niedoceniani i źle traktowani na załadunkach i rozładunkach. Mediana wynagrodzenia za 2020 r. wyniosła 6 tys. zł.
Pamiętajmy jednak, że na to składa się bardzo niska podstawa, reszta to kilometrówka, premie, dodatki – wylicza Justyna Świeboda.
Większe zarobki gwarantują jedynie kursy międzynarodowe. Te jednak bardzo często kolidują chociażby z zakładaniem rodziny. Dlatego zdaniem ekspertów trzeba jak najefektywniej zachęcać więcej osób do wyrabiania prawa jazdy na ciężarówki.
Być może częściej zobaczymy w tej roli kobiety. W naszej ostatniej ankiecie na 1200 respondentów ok. 2 proc. to były właśnie reprezentantki płci pięknej – przekonuje.
O tym, że sytuacja z brakiem kierowców - także w Polsce - będzie się tylko pogłębiać przekonany też jest ekspert ds. transportu i logistyki dr Jacek Karcz. Uważa, że to też pokłosie globalnej cyfryzacji. System zmianowy z kolei, w którym jest się trzy tygodnie w trasie, a potem tylko tydzień w domu - jest sporym wyzwaniem, na które nie wszyscy są przygotowani.
Rekrutacja kierowców spoza granic Polski nie rozwiąże tych problemów – przestrzega dr Karcz.
Pakiet mobilności tylko wszystko utrudni
Sytuację kierowców ciężarówek, zwłaszcza w Polsce, ma jeszcze bardziej skomplikować unijny pakiet mobilności. To zestaw przepisów, który ma regulować transport drogowy w UE. Od sierpnia zeszłego roku obowiązują już zasady dotyczące czasu jazdy i odpoczynku kierowców. Od lutego 2022 r. zaczną obowiązywać z kolei zapisy dotyczące wynagrodzenia, wedle których kierowcy będą musieli otrzymywać pełne wynagrodzenie minimalne adekwatne do kraju, w którym wykonują usługę.
Szacuje się, że wzrost kosztów firm transportowych wzrośnie o co najmniej 40 proc.
– twierdzi radca prawny Michał Zięba.
Na zdecydowanie większe wydatki muszą przygotować się zwłaszcza mniejsze firmy transportowe z flotą do 10 samochodów.
Konsumenci też to odczują w zwyżce cen dostarczanych towarów – zauważa dr Jacek Karcz.
Eksperci jednocześnie przyznają, że do pakietu mobilności zgłoszono sporo uwag i dzisiaj trudno wyrokować jaki będzie finalny kształt dokumentu w lutym 2022 r. Ale ryzyko ponownego nadwyrężenia łańcuchów dostaw jest spore. Zwłaszcza, że polski e-commerce tylko puchnie. W 2019 r. Polacy kupili w internecie towaru za ok. 60 mld zł. Rok później - już za 80 mld zł. Rynek magazynowy jest na to jak najbardziej przygotowany. Wszak w naszym kraju na koniec 2020 r. gotowych było ok. 20 mln metrów kwadratowych nowoczesnych powierzchni magazynowych. Ale znawcy tematu zauważają, że i tutaj automatyzacja i cyfryzacja odbija coraz wyraźniejsze piętno.
Bo roboty nie chorują – komentują eksperci.
Finał EFP w Filharmonii Śląskiej
Europejskie Forum Przyszłości zorganizowano w dniach 6-8 października na Stadionie Śląskim w Chorzowie. To trzy dni dyskusji i szereg wydarzeń towarzyszących, które odbywają się pod honorowym patronatem Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego oraz Parlamentu Europejskiego. Debatowano m.in. o barierach, wyzwaniach i celach Starego Kontynentu, elektromobilności oraz o cyfrowej przyszłości Europy, o transformacji energetycznej, walce z zanieczyszczeniem powietrza i wyzwaniach, jakie czekają przed transportem drogowym. Wydarzeniu towarzyszyły debaty oksfordzkie z udziałem uczniów szkół średnich z województwa śląskiego. W ramach Forum razem z akceleratorem Plug and Play zorganizowano też konkurs dla startupów, z pulą nagród 150 tys. zł. Zakończeniem EFP była uroczysta gala w Filharmonii Śląskiej z wręczeniem nagród i spektakularnie innowacyjnym koncertem, w którym soliści-hologramy zagrają na żywo z orkiestrą.
