Oto mistrz Polski walki ze smogiem. Nieraz był największym trucicielem w kraju
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), Polski Alarm Smogowy oraz Bank Światowy opublikowały ranking aktywności gmin w programie Czyste Powietrze za 2022 r. Zdecydowanie wyróżnia się jeden region kraju. W pierwszej setce stamtąd jest co czwarta gmina. Chodzi o województwo śląskie, którego reprezentant też otwiera całe zestawienie. Co ciekawe: zwycięzca tego rankingu wcześniej często notowany był wśród najbardziej zanieczyszczonych miast w Polsce.
Chociaż do tej pory, czyli od września 2018 r., w ramach programu Czyste Powietrze wypłacono raptem ponad 4,8 mld zł (w budżecie rozpisanym na 103 mld zł), to w tym roku, po podwyższeniu maksymalnej wysokości dotacji, inicjatywa dostaje rozpędu, a liczba tygodniowo składanych wniosków już regularnie przekracza 4 tys. Do tej pory podpisano porozumienie z 2125 gminami, które też uczestniczą w dystrybucji środków na wymianę źródła ciepła. I właśnie światło dzienne ujrzał raport, autorstwa NFOŚiGW, Polskiego Alarmu Smogowego i Banku Światowego, który ukazuje aktywność poszczególnych gmin w programie Czyste Powietrze.
Ranking ma na celu zachęcać samorządy do jeszcze większego zaangażowania się w program Czyste Powietrze, promocję termomodernizacji domów i wymianę starych źródeł ciepła wśród mieszkańców - tłumaczy Paweł Mirowski, wiceprezes NFOŚiGW oraz pełnomocnik premiera ds. programu Czyste Powietrze i efektywności energetycznej budynków.
I zaraz dodaje, że najaktywniejsze pod tym względem gminy na koniec 2023 r. będą mogły zakwalifikować się do dodatkowego finansowania w wysokości 25 mln zł. Te pieniądze NFOŚiGW rozdysponuje na początku 2024 r. Komunikat w tej sprawie ma być opublikowany jeszcze w tym tygodniu.
Szczegóły tego mechanizmu ogłosimy niebawem - zapowiada Mirowski.
Program Czyste Powietrze, czyli województwo śląskie, a potem długo, długo nic
Na kluczowe znaczenie aktywności samorządów terytorialnym w kontekście programu Czyste Powietrze zwraca uwagę Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego.
Tam, gdzie władze lokalne działają sprawnie, tam widać efekty w postaci liczby wymienionych kopciuchów i ocieplonych domów - stawia sprawę jasno.
Okazuje się, że w rankingu za 2022 r. bezkonkurencyjne względem reszty kraju jest województwo śląskie, gdzie władze samorządowe z największą determinacją wdrażają zapisy uchwał antysmogowych. W pierwszej setce tego zestawienia jest aż 25 reprezentantów tego regionu. Chociaż patrząc tylko na pierwszą dziesiątkę, to przedstawicieli województwa śląskiego jest jedynie dwóch. Tyle samo co w przypadku województwa świętokrzyskiego. A po trzy swoje gminy ma województwo pomorskie i kujawsko-pomorskie.
W rankingu województw po województwie śląskim najwięcej swoich przedstawicieli w pierwszej setce zestawienia ma kujawsko-pomorskie (18). Na trzecim miejscu plasuje się województwo małopolskie (10). Potem jest województwo pomorskie (9), dolnośląskie (8), opolskie i świętokrzyskie (po 7), wielkopolskie (6), łódzkie (5), mazowieckie (2), podlaskie, warmiński-mazurskie i zachodniopomorskie (po 1). Listę zamykają województwa podkarpackie, lubelskie i lubuskie, które w pierwszej setce rankingu nie mają swojego żadnego reprezentanta.
Pierwsze miejsce należy do Goczałkowic Zdrój
O tym, które konkretne miejsce w tym zestawieniu zajmuje dana gmina, decydował wskaźnik, którego wartość wyznacza liczba wniosków w programie Czyste Powietrze złożona z terenu danej gminy na 1000 budynków jednorodzinnych. Zwycięzcą, z wynikiem 143 wniosków, okazało się uzdrowisko Goczałkowice Zdrój.
Bardzo nas cieszy, że to gmina Goczałkowice-Zdrój została liderem programu Czyste Powietrze. Jest to szczególnie ważne, gdyż jest to gmina uzdrowiskowa, która od dawna boryka się z poważnym problemem smogu - komentuje Emil Nagalewski, koordynator Polskiego Alarmu Smogowego w województwie śląskim.
I rzeczywiście, w ostatnim rankingu najbardziej zanieczyszczonych miejscowości w Polsce, opublikowanym przez Polski Alarm Smogowy na podstawie danych Państwowego Monitoringu Środowiska, Goczałkowice Zdrój znalazły się w na wysokiej, piątej pozycji pod kątem zanieczyszczenia pyłem zawieszonym PM10. Drugie miejsce na podium przypadło w udziale gminie Górno (288 wniosków) z województwa świętokrzyskiego. Brązowy medal zaś przyznano gminie Stare Pole (56 wniosków) z województwa pomorskiego. Wszystkie przygotowane zestawienia gmin, począwszy od I kwartału 2021 r., można sprawdzić w wyszukiwarce Polskiego Alarmu Smogowego.
