Przepływomierz powietrza – co to jest, do czego służy i jakie są objawy jego awarii?

Przepływomierz powietrza to element, dzięki któremu silnik spalinowy o sterowaniu elektronicznym może działać poprawnie. Tutaj dowiesz się o nim wszystkiego, czego potrzebujesz.

By silnik spalinowy mógł działać, potrzebuje mieszanki paliwowo-powietrznej. Co prawda zależnie od typu silnika (benzynowy lub diesel) do zapłonu doprowadza się w inny sposób, ale nie ujmuje to sensu ani prawdziwości poprzedniemu zdaniu. Rzecz w tym, że od lat w zasadzie każdy silnik samochodowy ma komputer sterujący, którego jednym z zadań jest dobór odpowiedniej dawki paliwa zależnie od różnych czynników. Do tych czynników zaliczymy kilka, które są związane z ruchem powietrza. I dlatego właśnie w silniku spalinowym potrzebny jest przepływomierz powietrza.

Przepływomierz powietrza – co to jest i jak działa?

Element ten montowany jest najczęściej zaraz za filtrem (filtrami) powietrza i mierzy, ile powietrza trafia do silnika. Mając te dane oraz dane nt. ciśnienia atmosferycznego i temperatury komputer sterujący pracą silnika jest w stanie wyliczyć, ile tlenu zawiera powietrze i odpowiednio dobrać ilość paliwa, którą ma dostarczyć układ wtryskowy.

Starsze typy przepływomierzy były konstrukcjami stricte mechanicznymi – były wyposażone w klapę, której kąt wychylenia stanowił dla komputera informację o ilości powietrza trafiającego do silnika. Całość nie sprawowała się najgorzej, ale klapka mogła z czasem pracować z coraz większym oporem, poza tym nawet w nowym przepływomierzu tego typu przepływ powietrza w praktyce zawsze był choć trochę zaburzony.

Dziś zwykle stosuje się przepływomierze z przetwornikami typu MAF (mass air flow), których najważniejszym elementem jest czujnik sprzężony z elektrycznie podgrzewanym drutem, ochładzanym przez opływające go powietrze. Opór elektryczny stawiany przez drut jest wprost proporcjonalny do jego temperatury, a zmiana oporu wiąże się ze zmianą napięcia (zmniejszenie oporu to wzrost napięcia i odwrotnie). Odczytanie wartości napięcia pozwala na obliczenie, ile powietrza przepływa przez element. Przepływomierze masowe nie mają zbyt wysokiej odporności na wstrząsy, ale są bardziej bezawaryjne od tych z klapkami.

Najnowocześniejszym rozwiązaniem, stosowanym głównie w samochodach najwyższych klas, są układy typu Vortex, gdzie pomiar odbywa się przy pomocy ultradźwięków. Jak to działa? W kolektorze dolotowym (lub kolektorach) umieszcza się wytwarzający zawirowania powietrza generator drgań. Kawałek dalej znajduje się generator ultradźwięków i mikrofon – stopień zniekształcenia tych pierwszych jest wychwytywany przez mikrofon. Im większy przepływ powietrza, tym większe zawirowania. Im większe zawirowania, tym większa amplituda drgań – przyrost jest proporcjonalny.

Przepływomierz powietrza – jakie są objawy awarii? Jaka jest jego trwałość?

Do typowych objawów awarii przepływomierza należą:

• spadek mocy,
• wzrost zużycia paliwa (choć czasem zdarza się i spadek),
• nierównomierna praca silnika na biegu jałowym,
• dławienie się silnika podczas przyspieszania,
• zaświecenie się kontrolki check engine.

Wystąpienia tych usterek można się spodziewać nawet po przejechaniu kilkudziesięciu tysięcy kilometrów, jeśli przepływomierz jest niskiej jakości i oszczędzaliśmy na wymianie filtra powietrza, ale w praktyce trwałość powinna być większa. Zwykle podaje się 100-120 tys. km, w praktyce może być jeszcze więcej, pod warunkiem odpowiedniej dbałości o auto i terminowej wymiany filtra.

Ile kosztuje przepływomierz?

Ceny przepływomierzy bywają różne – zwykle wynoszą kilkaset złotych, ale zdarzają się czasem i zamienniki za 50 zł. Czasem da się wymienić sam czujnik, bez obudowy, ale nie jest to zalecane ze względu na fakt, że pod obudową też mogą kryć się zanieczyszczenia mające negatywny wpływ na działanie urządzenia. Z tego względu poniżej przedstawię ceny kompletnych przepływomierzy dla pięciu przykładowych modeli aut.

• przepływomierz masowy powietrza – Audi A3 (8P) 1.9 TDI – cena od ok. 120 do 420 zł;
• przepływomierz masowy powietrza – BMW 318i (E46) z silnikiem N42 (136/143 KM) – cena od ok. 130 do 700 zł;
• przepływomierz masowy powietrza – Renault Laguna III 2.0 16V 140 KM – cena od ok. 460 do 690 zł;
• przepływomierz masowy powietrza – Toyota Avensis (T27) 2.0 Valvematic – cena od ok. 120 do 550 zł;
• przepływomierz masowy powietrza – Opel Mokka/Mokka X 1.4T 140 KM – cena od ok. 190 do 660 zł.

Tragedii cenowej raczej więc nie ma, ale są to już ceny na tyle odczuwalne w portfelu, że warto jednak nie oszczędzać na układzie filtrowania powietrza. To się nie opłaci.

Czytaj również:

Zawór EGR – co to jest? To przyjaciel, choć sprawia problemy

Zdjęcie główne: StockTeamBaku, Shutterstock.com