Mazda MX-5 ma 30 lat. To historia wzlotów bez upadków

To już 30 lat – w 1989 r. na rynku pojawiła się Mazda MX-5 1. generacji. Kultowy roadster zachwycił klientów i do tej pory jest jednym z najważniejszych modeli japońskiej marki. Przyjrzyjmy się bliżej historii MX-Piątki.

Mazda MX-5 narodziła się dzięki fascynacji Japończyków brytyjskimi samochodami sportowymi, ich lekkością i przyjemnością którą dawały w czasie jazdy. To był punkt wyjścia – wziąć to, co najlepsze i poprawić co się da. Intensywne prace prowadzono przez kilka lat – już w 1984 r. powstały pierwsze prototypy, wtedy jeszcze z nadwoziami typu coupe. W 1989 r. na Chicago Auto Show zaprezentowano gotowy samochód.

W efekcie prac powstał niewielki, mierzący 397 cm długości roadster z umieszczonym wzdłużnie 4-cylindrowym silnikiem i napędem na tylną oś.

Model, który u nas znany jest jako MX-5, na inne rynki wprowadzono pod innymi nazwami. W Stanach Zjednoczonych dwuosobowe auto znane jest jako Mazda MX-5 Miata, natomiast w Japonii początkowo pojazd nie był nawet sprzedawany jako Mazda. W tym okresie marka eksperymentowała bowiem z wydzielaniem submarek, w związku z czym na tamtejszym rynku auto początkowo nosiło nazwę Eunos Roadster.

Jednym z najważniejszych kryteriów stawianych przed nowym modelem była niska masa własna, która w przypadku samochodu bez dodatkowego wyposażenia opcjonalnego nie przekraczała 960 kg. Silnik miał pojemność 1,6 l i 115 KM. Jednostkę napędową zaprojektowano specjalnie z myślą o nowym roadsterze – miała m.in. lekkie koło zamachowe i wał korbowy.

Niewielkie auto od początku zachwyciło klientów świetnym prowadzeniem. Wydatnie pomogło w tym zawieszenie z podwójnymi wahaczami poprzecznymi przy każdym kole i stabilizatorami obu osi, jak również 4 hamulce tarczowe (z przodu wentylowane). Samochód charakteryzował się także wysoką jakością wykonania. Typowo dla Mazdy, awarie należały do rzadkości.

Produkcja MX-5 (NA) trwała do 1998 r. W czasie jej trwania, samochód doczekał się bogatszego wyposażenia standardowego i opcjonalnego, jak klimatyzacja, elektrycznie sterowane szyby, automatyczna skrzynia biegów czy – tylko w autach z przekładniami manualnymi – dyferencjał o ograniczonym poślizgu. Do oferty wszedł także mocniejszy, 131-konny silnik 1.8. Zastąpił on dotychczas stosowaną 115-konną jednostkę 1.6, ale z mniejszego silnika nie zrezygnowano całkowicie – na początku 1995 r. wprowadzono do sprzedaży jego 90-konną wersję.

Warto wspomnieć, że (przede wszystkim na rynku japońskim) dostępnych było mnóstwo limitowanych wersji specjalnych MX-5, różniących się od siebie wyposażeniem, detalami wykończenia czy niedostępnymi w innych wariantach lakierami. Model posłużył też do budowy wielu zupełnie różnych prototypów, wliczając w to nawet egzemplarz z silnikiem Wankla napędzanym wodorem.

W 1998 r. nastąpiła zmiana warty. Do produkcji weszła Mazda MX-5 (NB).

Zaprezentowana w październiku 1997 r. na Tokyo Motor Show 2. generacja niewielkiego japońskiego roadstera w dalszym ciągu w znacznym stopniu bazowała na rozwiązaniach technicznych poprzednika, dlatego też jej wymiary zewnętrzne różniły się w bardzo niewielkim stopniu, a rozstaw osi wynoszący 227 cm pozostał niezmieniony.

Od początku produkcji MX-5 (NB) była dostępna z dwoma silnikami – 1.6 i 1.8. Choć masa auta nieco wzrosła (do poziomu ok. 1035 kg w najlżejszej wersji), to poszedł też za tym wzrost mocy – bazowa Mazda osiągała 110 KM, a wariant 1.8 – 140 (jego moc wzrosła później do 146 KM). Słabszy wariant dostępny był z 5-biegowym manualem, mocniejszy opcjonalnie można było nabyć także z przekładnią 6-biegową lub z 4-biegową przekładnią automatyczną. W celu poprawy prowadzenia popracowano nad podwoziem, m.in. zastosowano grubsze stabilizatory. W opcji można było zamówić układ ABS.

Tak jak w poprzedniku, także MX-5 (NB) oferowana była w wielu wersjach specjalnych. Jedną z ciekawszych była Mazdaspeed Miata, znana także jako Roadster Turbo. W tej wersji silnik 1.8 uzbrojono w turbodoładowanie, dzięki czemu moc wynosiła 180 KM, a moment obrotowy zamiast seryjnych 162 Nm wynosił 226 Nm. Mazdaspeed miała także poprawione zawieszenie z amortyzatorami Bilstein, 17-calowe felgi z szerszymi oponami i zmodyfikowany układ przeniesienia napędu.

2005 r. to kolejna zmiana na posterunku. Na rynek wprowadzono generację NC.

Tym razem samochód miał znacznie mniej wspólnego z poprzednikiem niż miało to miejsce przy porównaniu 1. i 2. generacji. MX-5 (NC) powstała na nowej płycie podłogowej, będącej w istocie skróconą platformą modelu RX-8. Pociągnęło to za sobą zmiany w zawieszeniu, szczególnie tylnym – 3. generacja Miaty doczekała się układu wielowahaczowego.

Kolejną zmianą była rezygnacja z silnika 1,6-litrowego i wprowadzenie silników należących do rodziny L – znanych szerzej pod handlową nazwą MZR. Słabsza jednostka napędowa o pojemności 1,8 l osiągała 126 KM, natomiast mocniejsza 2.0 – 160 KM. Za przeniesienie napędu odpowiadała 5-biegowa, manualna skrzynia biegów (w obu wersjach silnikowych), 6-biegowy manual (w 2.0, od 2013 r.) lub 6-stopniowa przekładnia automatyczna (również tylko w 2.0, ale za to od początku produkcji).

Największą zmianą było jednak co innego. Mazda obok tradycyjnej wersji roadster zaproponowała klientom także wariant, który Japończycy nazywali – zależnie od rynku – PRHT (Power Retractable Hard Top) lub po prostu Roadster Coupe. Charakteryzował się on sztywnym dachem (praktycznym podczas jazdy przy złych warunkach pogodowych), który można było schować, przekształcając pojazd w rasowego i uwielbianego roadstera.

Historia oferowanej dziś 4. generacji kultowej Mazdy rozpoczęła się w 2014 r.

Wtedy zaprezentowano generację ND, a do produkcji wprowadzono ją rok później. Samochód powstał praktycznie od czystej kartki – ma nową płytę podłogową, jest odrobinę mniejszy od MX-5 (NC), ale przede wszystkim jest znacznie lżejszy. To zresztą mało powiedziane – najlżejsze egzemplarze nie przekraczają 1 tony, a to poziom 1. generacji!

Samochód został zbudowany z wykorzystaniem technologii SkyActiv. Oprócz wyjątkowo niewielkiej masy własnej widać to przede wszystkim po układach napędowych – skrzyniach biegów i silnikach. W Maździe MX-5 (ND) również mamy wybór pomiędzy dwoma jednostkami napędowymi. Tym razem oprócz topowego silnika 2.0 zaoferowano też motor 1.5. Początkowo moc zawierała się w zakresie od 131 do 160 KM, ale po ostatnim liftingu moc wersji 2.0 wzrosła do 184 KM. Standardowo napęd przenosi 6-biegowa przekładnia manualna, opcjonalnie dostępny jest automat.

Mazda nie zrezygnowała w aktualnie oferowanej generacji z wariantu z twardym dachem, podeszła jednak do sprawy w nieco inny sposób: w MX-5 RF (od retractable fastback) nie mamy bowiem do czynienia z chowaniem całego dachu, a tylko jego środkowej części. Sprawia to, że po otwarciu dachu MX-5 RF przypomina auta z nadwoziami typu targa i jest tym samym znakomitym kompromisem dla osób, które chciałyby połączyć zalety typowego coupe z urokami jazdy pod otwartym niebem.

Podobnie jak poprzednie generacje, także i obecnie oferowana Mazda MX-5 znakomicie się sprzedaje. Oczywiście sama w sobie ta informacja nie mówi zbyt wiele – warto zatem dodać, że mówimy o najpopularniejszym dwuosobowym samochodzie sportowym w historii. Zostało to udokumentowane stosownym wpisem w księdze rekordów Guinnessa.

Na 30-lecie modelu przygotowano limitowaną edycję specjalną MX-5.

Powstanie zaledwie 3000 sztuk modelu okolicznościowego, z czego 30 trafi do Polski. Limitowana wersja MX-5 będzie dostępna zarówno w wersji roadster jak i RF. Samochód charakteryzuje się specjalnym, pomarańczowym lakierem (wraz z odpowiadającymi mu kolorystycznie zaciskami hamulcowymi), zarezerwowanymi tylko dla tej wersji felgami Rays, fotelami Recaro z odpowiednimi przeszyciami oraz 9-głośnikowym systemem audio Bose. Egzemplarze z przekładnią manualną otrzymają także amortyzatory Bilstein. Na większości rynków samochód będzie dostępny ze wspomnianym wcześniej, 184-konnym silnikiem 2.0. Czyż może być przyjemniejsze ukoronowanie okrągłej rocznicy?

Nam pozostaje tylko życzyć kolejnych 30 lat pełnych sukcesów.

 

Materiał powstał we współpracy z marką Mazda.